Kiểm định an toàn lò hơi (nồi hơi) giúp ngăn ngừa sự cố, bảo vệ người lao động và tuân thủ pháp luật. Tìm hiểu quy trình, tiêu chuẩn và dịch vụ kiểm định nồi hơi chuyên nghiệp tại AHP Group.

 

Nồi hơi và ý nghĩa của việc kiểm định

Nồi hơi (hay lò hơi) là thiết bị áp lực dùng để sản xuất hơi nước hoặc nước nóng, phục vụ cho các quá trình công nghệ, gia nhiệt hoặc cung cấp năng lượng cho máy móc hoạt động. Trong sản xuất công nghiệp, từ chế biến thực phẩm, dệt nhuộm, hóa chất, xi măng đến nhiệt điện… nồi hơi đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Theo Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6004:1995, nồi hơi được định nghĩa là thiết bị có áp suất làm việc định mức của hơi trên 0,7 bar, bao gồm cả bộ quá nhiệt, bộ hâm nước và đường dẫn nước nóng trên 115°C. Đây là thiết bị được liệt kê trong danh mục máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động do Bộ LĐTB&XH ban hành.

Do đặc thù hoạt động ở áp suất và nhiệt độ cao, nồi hơi tiềm ẩn rủi ro rất lớn. Thực tế cho thấy, tại Việt Nam đã xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến nổ lò hơi, gây thiệt hại về người và tài sản. Vì vậy, kiểm định nồi hơi là một hạng mục bắt buộc theo quy định pháp luật và cũng là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa sự cố, đảm bảo an toàn cho doanh nghiệp và người lao động.

Kiểm định nồi hơi là quá trình áp dụng các phương pháp khoa học nhằm xác nhận tình trạng kỹ thuật của thiết bị so với tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành. Kết quả kiểm định giúp đưa ra kết luận nồi hơi có đạt yêu cầu an toàn để tiếp tục vận hành hay không.

Vì sao phải kiểm định lò hơi, nồi hơi?

Có 3 lý do chính giải thích tại sao kiểm định lò hơi là bắt buộc và cần được thực hiện nghiêm ngặt:

a. Yêu cầu pháp lý

Theo Thông tư 53/2016/TT-BLĐTBXH, nồi hơi, lò hơi, lò nhiệt đều thuộc nhóm thiết bị áp lực phải kiểm định an toàn lao động trước khi đưa vào sử dụng và trong quá trình vận hành. Doanh nghiệp không thực hiện có thể bị xử phạt hành chính và chịu trách nhiệm khi sự cố xảy ra.

b. Ngăn ngừa tai nạn lao động

Lò hơi làm việc ở điều kiện nhiệt độ, áp suất cao. Nếu kết cấu không đảm bảo, vật liệu bị ăn mòn, mối hàn suy yếu, van an toàn hỏng… thì nguy cơ nổ là rất lớn. Những vụ nổ lò hơi thường để lại hậu quả nặng nề: sập nhà xưởng, thiệt hại thiết bị, thậm chí thương vong.

Kiểm định giúp phát hiện kịp thời các hư hỏng, sai sót tiềm ẩn để có biện pháp xử lý trước khi xảy ra tai nạn.

c. Lợi ích cho doanh nghiệp

Kiểm định nồi hơi không chỉ là yêu cầu bắt buộc của pháp luật mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp. Trước hết, đây là biện pháp hữu hiệu nhất để đảm bảo an toàn cho người lao động, ngăn ngừa những rủi ro tai nạn đáng tiếc do nổ lò hơi – một loại sự cố thường để lại hậu quả rất nghiêm trọng. Việc kiểm định định kỳ còn giúp phát hiện kịp thời những hư hỏng, ăn mòn hay suy giảm chất lượng vật liệu, từ đó khắc phục sớm để thiết bị vận hành ổn định hơn, tiết kiệm nhiên liệu và duy trì hiệu suất sinh hơi. Nhờ vậy, tuổi thọ của nồi hơi được kéo dài, giảm thiểu chi phí sửa chữa đột xuất và tránh tình trạng dừng máy làm gián đoạn cả dây chuyền sản xuất. Quan trọng hơn, việc tuân thủ kiểm định thể hiện tinh thần trách nhiệm và tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp trong việc bảo đảm an toàn lao động, qua đó nâng cao uy tín và hình ảnh với đối tác, khách hàng cũng như cơ quan quản lý.

Đối tượng và thời điểm kiểm định nồi hơi

Theo quy định, đối tượng kiểm định bao gồm:

• Tất cả các loại nồi hơi, lò hơi, lò nhiệt.

• Đường dẫn nước nóng, nồi đun nước nóng có nhiệt độ môi chất trên 115°C.

Thời điểm bắt buộc kiểm định:

• Sau khi lắp đặt, trước khi đưa vào sử dụng.

• Sau khi cải tạo, sửa chữa lớn.

• Sau khi xảy ra sự cố, tai nạn nghiêm trọng.

• Hết hạn kiểm định định kỳ (thường 2 năm/lần).

• Theo yêu cầu của cơ quan thanh tra nhà nước.

Việc tuân thủ đúng chu kỳ kiểm định không chỉ đảm bảo an toàn mà còn giúp doanh nghiệp tránh bị xử phạt.

Quy trình và tiêu chuẩn kiểm định nồi hơi

a. Quy trình kiểm định gồm các bước:

• Chuẩn bị kiểm định: Trước khi bắt đầu, đơn vị sử dụng cần phối hợp với tổ chức kiểm định để thống nhất kế hoạch, đồng thời chuẩn bị đầy đủ hồ sơ kỹ thuật của nồi hơi, vệ sinh sạch sẽ bên trong và bên ngoài thiết bị, tháo các cửa vệ sinh để thuận tiện quan sát, và bố trí nhân lực, vật tư cần thiết hỗ trợ quá trình kiểm định.

• Kiểm tra hồ sơ: Kiểm định viên tiến hành xem xét toàn bộ lý lịch thiết bị, bao gồm chứng chỉ vật liệu chế tạo, kết quả kiểm tra mối hàn, hồ sơ xuất xưởng, hồ sơ lắp đặt, hướng dẫn vận hành – bảo dưỡng và các tài liệu kỹ thuật kèm theo. Đây là căn cứ quan trọng để đối chiếu với tình trạng thực tế của nồi hơi.

• Kiểm tra kỹ thuật: Tiếp đó, kiểm định viên tiến hành kiểm tra trực quan bên ngoài và bên trong thiết bị nhằm đánh giá tình trạng mối hàn, bề mặt kim loại, lớp bảo ôn cách nhiệt, các van an toàn, thiết bị đo lường cũng như dấu hiệu ăn mòn, nứt vỡ. Khi cần thiết, các phép thử thủy lực và thử áp lực được áp dụng để xác định khả năng chịu áp của nồi hơi.

• Kiểm tra vận hành: Sau bước thử nghiệm kỹ thuật, nồi hơi được chạy thử trong điều kiện thực tế nhằm kiểm tra khả năng hoạt động ổn định, độ chính xác của hệ thống đo lường, sự nhạy của van an toàn và tính đồng bộ của các thiết bị phụ trợ.

• Xử lý kết quả: Cuối cùng, kết quả kiểm định được tổng hợp trong biên bản chính thức. Nếu thiết bị đạt yêu cầu, kiểm định viên sẽ dán tem và cấp giấy chứng nhận an toàn. Trường hợp phát hiện hư hỏng hoặc không đạt tiêu chuẩn, doanh nghiệp sẽ nhận được khuyến nghị khắc phục, sửa chữa để đảm bảo nồi hơi đủ điều kiện vận hành an toàn trở lại.

b. Chu kỳ kiểm định

Thông thường, nồi hơi phải kiểm định 2 năm/lần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt (nồi hơi đã qua sử dụng lâu năm, có dấu hiệu xuống cấp, hoặc theo yêu cầu quản lý) thì có thể rút ngắn thời gian kiểm định.

c. Tiêu chuẩn áp dụng

Quy trình kiểm định dựa trên nhiều Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN), nổi bật gồm:

• TCVN 7704:2007 – Nồi hơi: Yêu cầu kỹ thuật an toàn về thiết kế, chế tạo, lắp đặt, sử dụng và sửa chữa.

• TCVN 6008:1995 – Thiết bị áp lực: Mối hàn yêu cầu kỹ thuật và phương pháp kiểm tra.

• TCVN 6153 – 6156:1996 – Bình chịu áp lực: Yêu cầu kỹ thuật an toàn trong thiết kế, chế tạo, lắp đặt và thử nghiệm.

• TCVN 6413: 1998 – Nồi hơi cố định ống lò, ống lửa.

Các tiêu chuẩn này quy định chặt chẽ từ thiết kế, chế tạo, lắp đặt cho đến vận hành và bảo dưỡng.

Đơn vị kiểm định nồi hơi uy tín – AHP Group

Để kiểm định nồi hơi, doanh nghiệp cần lựa chọn đơn vị kiểm định được Bộ LĐTB&XH cấp phép. Một trong những đơn vị uy tín hiện nay là AHP Group, thuộc Đại học Bách Khoa Hà Nội.

Ưu điểm khi lựa chọn AHP Group:

• Được chỉ định bởi cơ quan quản lý nhà nước theo Thông tư 53/2016/TT-BLĐTBXH.

• Đội ngũ kiểm định viên chuyên nghiệp, nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết bị áp lực.

• Trang thiết bị hiện đại, đảm bảo kết quả chính xác, khách quan.

• Quy trình nhanh gọn, chuẩn hóa, giảm thiểu gián đoạn sản xuất cho doanh nghiệp.

• Hệ thống hỗ trợ toàn quốc, phục vụ khách hàng tại mọi địa phương.

Liên hệ ngay với AHP Group để được tư vấn và thực hiện kiểm định an toàn lò hơi theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo vận hành hiệu quả, an toàn và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.

► AHP GROUP - Tiết kiệm năng lượng, kiến tạo tương lai xanh!