Nghị định 06/2022/NĐ-CP là văn bản pháp lý đầu tiên đặt nền tảng quản lý giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn tại Việt Nam, quy định lộ trình kiểm kê KNK, phân bổ hạn ngạch và hình thành thị trường carbon.

 

Giới thiệu

Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ tại COP26 với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Để hiện thực hóa cam kết này, Chính phủ ban hành Nghị định 06/2022/NĐ-CP ngày 7/1/2022 về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn. Nghị định 06/2022/NĐ-CP được xem như nền móng ban đầu, thiết lập ba trụ cột: kiểm kê khí nhà kính, phân bổ hạn ngạch phát thải và thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon trong giai đoạn 2025–2027.

Đối tượng và phạm vi áp dụng

Nghị định áp dụng cho:

• Các cơ sở phát thải khí nhà kính lớn thuộc 5 lĩnh vực: năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp, chất thải và sử dụng đất – thay đổi sử dụng đất – lâm nghiệp (LULUCF).

• Doanh nghiệp có mức tiêu thụ năng lượng từ 1.000 TOE/năm trở lên hoặc phát thải từ 3.000 tấn CO₂ tương đương/năm.

• Cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức có liên quan đến kiểm kê, giảm phát thải và trao đổi tín chỉ carbon.

Cơ chế hạn ngạch phát thải KNK

Một điểm mấu chốt của nghị định là cơ chế phân bổ hạn ngạch phát thải. Trong giai đoạn 2023–2025, Việt Nam tập trung xây dựng danh mục cơ sở phát thải lớn và hoàn thiện hệ thống dữ liệu kiểm kê. Từ năm 2026 trở đi, hạn ngạch phát thải khí nhà kính sẽ được phân bổ hằng năm cho các doanh nghiệp thuộc danh mục. Các cơ sở phát thải vượt mức cho phép sẽ buộc phải mua thêm tín chỉ carbon, trong khi những đơn vị kiểm soát phát thải dưới ngưỡng có thể chuyển nhượng phần dư, tạo ra cơ chế linh hoạt và khuyến khích đổi mới công nghệ.

Cơ chế thị trường carbon và lộ trình triển khai

Song song với cơ chế hạn ngạch, Nghị định 06 đặt nền móng cho thị trường carbon trong nước. Trước năm 2025, các quy định và hạ tầng kỹ thuật sẽ được chuẩn bị nhằm hỗ trợ trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon. Năm 2025 đánh dấu bước khởi đầu với việc tổ chức thí điểm sàn giao dịch tín chỉ. Đến hết năm 2027, cơ sở pháp lý và kỹ thuật được hoàn thiện để sẵn sàng đưa thị trường carbon vào vận hành chính thức, qua đó mở ra một cơ chế kinh tế mới gắn liền với mục tiêu giảm phát thải và phát triển xanh.

Ý nghĩa và tác động đối với doanh nghiệp

Nghị định 06 tác động trực tiếp đến các doanh nghiệp có mức phát thải lớn, đặc biệt trong các ngành xi măng, thép, hóa chất, nhiệt điện, dệt may, giấy. Doanh nghiệp phải:

• Thực hiện kiểm kê KNK định kỳ, đảm bảo tính chính xác và minh bạch dữ liệu.

• Xây dựng lộ trình giảm phát thải, gắn với đổi mới công nghệ và tối ưu hiệu suất năng lượng.

• Tham gia thí điểm thị trường carbon từ năm 2025, chuẩn bị hồ sơ tín chỉ carbon, tạo thêm cơ hội kinh doanh từ việc bán tín chỉ phát thải.

• Hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu quốc tế về minh bạch carbon, đặc biệt trong bối cảnh cơ chế CBAM từ EU đang dần áp dụng.

• Tuân thủ các yêu cầu pháp lý về bảo vệ tầng ô-dôn trong chuỗi cung ứng. Quản lý nhập khẩu, sản xuất và tiêu thụ các chất gây suy giảm tầng ô-dôn, phù hợp với Nghị định thư Montreal.

  

Nghị định 06/2022/NĐ-CP là văn bản nền tảng cho quản lý phát thải KNK ở Việt Nam, vừa xác lập khung pháp lý cho kiểm kê và hạn ngạch, vừa mở đường cho sự hình thành thị trường carbon. Với lộ trình rõ ràng đến 2028, đây chính là căn cứ để doanh nghiệp Việt Nam chủ động chuẩn bị, thích ứng và nắm bắt cơ hội từ xu hướng phát triển xanh toàn cầu.

► AHP GROUP - Tiết kiệm năng lượng, kiến tạo tương lai xanh!