Cập nhật mới nhất 2025: Các văn bản pháp luật về kiểm toán năng lượng và kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam. Tìm hiểu quy định, nghĩa vụ và giải pháp tư vấn cho doanh nghiệp.

Tổng quan về kiểm toán năng lượng và kiểm kê khí nhà kính

Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chuyển dịch năng lượng và cam kết giảm phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, hai công cụ quan trọng được pháp luật quy định rõ ràng chính là kiểm toán năng lượng và kiểm kê khí nhà kính.

• Kiểm toán năng lượng giúp đánh giá mức tiêu thụ năng lượng, phát hiện các cơ hội tiết kiệm, qua đó giảm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả sản xuất.

• Kiểm kê khí nhà kính là hoạt động thu thập dữ liệu, tính toán lượng phát thải KNK tại cơ sở, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch giảm phát thải phù hợp.

Cả hai đều vừa mang tính pháp lý bắt buộc, vừa là công cụ quản trị hiện đại, giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường và nhà nước.

Khung pháp lý về kiểm toán năng lượng

Nội dung kiểm toán năng lượng được quy định trong nhiều văn bản pháp luật quan trọng:

• Luật số 50/2010/QH12 về Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: đặt nền móng cho công tác quản lý và kiểm toán năng lượng tại Việt Nam.

• Nghị định 21/2011/NĐ-CP: quy định chi tiết việc xác định cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, nghĩa vụ lập báo cáo và kiểm toán năng lượng định kỳ.

• Thông tư 25/2020/TT-BCT: hướng dẫn cụ thể về kế hoạch sử dụng năng lượng, quy trình kiểm toán năng lượng, mẫu báo cáo.

• Nghị định 134/2013/NĐ-CP và Nghị định 73/2011/NĐ-CP: quy định xử phạt vi phạm hành chính khi doanh nghiệp không thực hiện kiểm toán năng lượng theo yêu cầu.

Ngoài ra, Luật sửa đổi năm 2025 (Luật số 77/2025/QH15, có hiệu lực từ 01/01/2026) bổ sung nhiều quy định mới: khái niệm dịch vụ năng lượng, chứng chỉ quản lý năng lượng, Quỹ hỗ trợ tiết kiệm năng lượng, và mở rộng trách nhiệm báo cáo, dự kiến sẽ thay đổi mạnh cách doanh nghiệp triển khai kiểm toán năng lượng trong thời gian tới.

Khung pháp lý về kiểm kê khí nhà kính

Song song với năng lượng, kiểm kê khí nhà kính ngày càng được chú trọng:

• Luật Bảo vệ môi trường 2020 (72/2020/QH14): lần đầu tiên quy định rõ trách nhiệm kiểm kê KNK ở cấp cơ sở.

• Nghị định 06/2022/NĐ-CP: văn bản trọng tâm quy định chi tiết về giảm nhẹ phát thải KNK, bảo vệ tầng ô-dôn, bắt buộc kiểm kê cho các cơ sở thuộc danh mục phát thải lớn.

• Quyết định 01/2022/QĐ-TTg và Quyết định 13/2024/QĐ-TTg: ban hành và cập nhật danh mục hơn 2.100 cơ sở phải thực hiện kiểm kê KNK.

• Thông tư 17/2022/TT-BTNMT: quy định kỹ thuật đo đạc, báo cáo, thẩm định kiểm kê KNK trong lĩnh vực quản lý chất thải.

• Các thông tư chuyên ngành:

  • Thông tư 38/2023/TT-BCT: hướng dẫn kiểm kê KNK cho lĩnh vực công thương.

  • Thông tư 23/2023/TT-BNNPTNT: quy định kiểm kê KNK trong lâm nghiệp và nông nghiệp.

• Nghị định 119/2025/NĐ-CP(có hiệu lực 01/08/2025): sửa đổi Nghị định 06/2022, bổ sung nhiều điểm mới liên quan đến kiểm kê, giảm phát thải và thị trường carbon.

Các văn bản này tạo thành khung pháp lý ngày càng hoàn chỉnh, yêu cầu doanh nghiệp không chỉ tính toán phát thải mà còn tham gia lộ trình giao dịch tín chỉ carbon trong tương lai gần.

Việc tuân thủ các văn bản pháp luật về kiểm toán năng lượng không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng quy định của Nhà nước, mà còn mang lại lợi ích thiết thực: tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất – kinh doanh và khẳng định uy tín doanh nghiệp trong phát triển bền vững.

Trong giai đoạn từ nay đến năm 2026, các doanh nghiệp cần vừa thực hiện đúng theo Thông tư 25/2020/TT-BCT và các nghị định hiện hành, vừa chuẩn bị sẵn sàng để áp dụng Luật sửa đổi 2025 ngay khi có hiệu lực.

► AHP GROUP - Tiết kiệm năng lượng, kiến tạo tương lai xanh!